Gdy na około latają koktaile Mołotowa – fotografowanie podczas zamieszek – z pamiętnika fotografa
Łukasz Ludziejewski

Północna Irlandia to bardzo specyficzny kraj. Widać to na każdym kroku. Z jednej strony pełen emigrantów z całego świata (głownie jednak Chińczycy, Litwini, Czesi, Słowacy, Portugalczycy, Włosi, Polacy), a z drugiej strony mocno podzielony wewnętrznie. Podział w wielkim skrócie można określić jako katolicy i protestanci. Pokazywanie wyższości jednych nad drugimi to sport narodowy. Czasem jest spokojniej, czasem bardziej napięcie, ale z perspektywy „przyjezdnego” w sumie jest spokój. Na przykład Polak brany jest zwykle za katolika, ale w „starciu” z protestantem określany jest jako „nietutejszy katolik”, więc się nie liczy i konflikt na tej linii go omija.

Dzień bez alarmu bombowego dniem straconym

Dla niektórych nie liczy się praca, bo system benefitów jest dosyć mocno rozwinięty, a ci co mają ochotę posiedzieć w domu, doskonale wiedzą jak je zdobyć. Alkohol, trochę fantazji i dosyć częsty fałszywy alarm zwany ogólnikowo „security alert”, choć przyznać trzeba, że prawdziwych bomb też się trochę pojawia. Autostrada zmieniona w wielki parking, problemy z dojazdem do pracy, zmienione trasy autobusów, zatrzymane pociągi. Dzień jak codzień.

Belfast jedną z najbezpieczniejszych stolic Europy

Słuchając informacji w lokalnych stacjach radiowych, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że toczy się wojna. Przestrzelone kolanka (tzw „rzepkowanie”), wybuchające bomby, śmiertelne postrzelenia, itd., a jednak Belfast wg statystyk jest jedna z najbezpieczniejszych stolic w Europie. Walka trwa pomiędzy lokalną społecznością, a ta nie lubi chwalić się policji swoimi „osiągnięciami”. Nikt nic nie widział, nikt nic nie wie i każdy solidarnie się tego trzyma dla własnego spokoju i bezpieczeństwa rodziny.

Znieczulica dosięga nas wszystkich

Znieczulica dosięga każdego. Po paru latach przebywania tutaj, słuchania wiadomości, a także chodzenia na zamieszki, zachowania te stają się normalnością. Brak policyjnego helikoptera nad głową wydaje się ciszą przed burzą, więc lepiej jak tam jest, daje pozorne uczucie tego, że ktoś kontroluje sytuację. Poza tym, zdecydowana większość społeczeństwa zachowuję się tak samo. Różnica jest taka, że w Polsce słychać to tylko w Wiadomościach, a w Belfaście słychać i widać, czasami tuż za rogiem.

Kask rowerowy, plecak fotograficzny i dobre buty

Praca fotoreportera wymaga tutaj pewnej wprawy. Od 2 lat w standardowym wyposażeniu znajduje się kask rowerowy, plecak (nie torba) i dobre buty. Od czasu gdy zmieniono nieco prawo i policja „ma prawo poprosić” fotografa o udostępnienie zdjęć z zamieszek w celu identyfikacji najbardziej niebezpiecznych osobników, podczas zamieszek kamienie, cegły i butelki latają też w stronę fotografujących. Kask chroni głowę, plecak idealnie chroni plecy, a dobre i mocne buty przydają się podczas ewentualnych ucieczek. Zamieszki te jednak są niczym w porównaniu z tym co było w przeszłości. Stąd też ich nazwa „recreational riots”, ot taka rozrywka lokalna. Można nawet po pogodzie stwierdzić czy letni weekend będzie „ciekawy”, czy też „nudny”. Jest ciepło, nie ma deszczu – spodziewaj się zamieszek. Główne punkty zapalne – interfejsy Ardoyne i Wschodni Belfast. Podpalone samochody, pełno cegieł na około, dopalająca się benzyna na ulicach, policja w opancerzonych Land Roverach i grupy fotografów z różnych gazet, ekipy telewizyjne i każdy oprócz sprzętu ma telefon komórkowy z odpalonym twitterem. To jedno z najlepszych źródeł informacji o tym gdzie się coś dzieje.

Wracając do obuwia, nie polecamy chodzić na zamieszki w klapkach. Tak zrobiła koleżanka pisząca książkę o Północnej Irlandii i od tamtej pory wie co to znaczy dostać cegłą.

* Rzepkowanie – przystawienie pistoletu z tyłu nogi na wysokości kolana i wystrzelenie kuli wraz z rzepką. Stad też szpitale w Północnej Irlandii mają najlepszych na świecie specjalistów od rekonstrukcji i problemów z kolanami.

Wszystkie zdjęcia zostały wykonane na przełomie czerwiec/lipiec 2011. Ardoyne, Falls Road, Wschodni Belfast.